Nhiệm vụ kiểm tra tài chính đảng được quy định tại Khoản 11, Điều 3, Quy định số 22-QĐ/TW, ngày 28/7/2021 của Ban Chấp hành Trung ương quy định về công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng nêu rõ: “Kiểm tra tài chính đảng là việc các tổ chức đảng có thẩm quyền xem xét, đánh giá, kết luận về ưu điểm, khuyết điểm hoặc vi phạm (nếu có) của đối tượng kiểm tra trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quản lý tài chính, tài sản của Đảng".
Thực hiện nhiệm vụ kiểm tra tài chính đảng, cấp ủy các cấp trong toàn Đảng bộ tỉnh Bình Dương đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức quán triệt triển khai các quy định, hướng dẫn liên quan đến tài chính đảng cho các cấp ủy, UBKT các cấp ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020 - 2025 như: Quyết định số 99-QĐ/TW ngày 30/5/2012 về ban hành Quy định chế độ chi hoạt động công tác đảng của tổ chức cơ sở đảng, đảng bộ cấp trên trực tiếp cơ sở; Hướng dẫn số 21-HD/VPTW ngày 04/3/2013 về một số điểm quy định cụ thể chế độ chi hoạt động công tác đảng của tổ chức cơ sở đảng, đảng bộ cấp trên trực tiếp cơ sở ở trong nước; Quyết định số 342-QĐ/TW ngày 28/12/2010 ban hành Quy định về chế độ đảng phí; Luật Ngân sách, Luật Kế toán, Thông tư số 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ Tài chính về hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp và các quy định có liên quan…; Ban Thường vụ cấp ủy các cấp ban hành các văn bản, Quy định về quản lý, sử dụng tài chính, tài sản của đảng và triển khai thực hiện cơ bản đúng văn bản, quy định đã đề ra.
Ủy ban kiểm tra các cấp đã chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra và phối hợp với các cơ quan có liên quan thực hiện khá toàn diện nhiệm vụ kiểm tra tài chính của Đảng, cụ thể: số lượng và chất lượng các cuộc kiểm tra tài chính đảng của Ủy ban Kiểm tra các huyện, thị, thành ủy, đảng ủy trực thuộc và UBKT cơ sở đều tăng so với nữa đầu nhiệm kỳ đại hội trước. Đối tượng và nội dung kiểm tra tài chính đảng toàn diện hơn, gồm kiểm tra việc quản lý và sử dụng ngân sách, tài sản, đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản, việc sản xuất, kinh doanh, thực hiện các dự án, thu – nộp, quản lý và sử dụng đảng phí… Qua kiểm tra, đã phát hiện nhiều khuyết điểm, vi phạm trong việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản đảng, chế độ thu nộp, quản lý, sử dụng đảng phí, kết luận rõ đúng, sai giúp cho các đơn vị thụ hưởng ngân sách kịp thời chấn chỉnh, khắc phục trong lãnh đạo, chỉ đạo, bảo đảm thực hiện nguyên tắc chế độ tài chính, thực hành tiết kiệm, chống lãnh phí, góp phần ngăn ngừa hành vi vi phạm, nâng cao trách nhiệm của cấp ủy Đảng và đảng viên trong việc chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về quản lý, sử dụng tài chính, tài sản của Đảng. Song song đó, công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát sau kiểm tra đã có chuyển biến tích cực, góp phần tăng cường kỷ cương, kỷ luật của đảng. Đồng thời chỉ ra những bất cập về cơ chế, chính sách trong công tác quản lý tài chính, tài sản đảng hiện nay để đề xuất, kiến nghị với cơ quan chức năng sửa đổi, bổ sung phù hợp với thực tiễn. Ủy ban kiểm tra luôn tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo, đôn đốc các đơn vị được kiểm tra tổ chức thực hiện tốt các kiến nghị, thông báo kết luận kiểm tra. Nhờ đó, chất lượng công tác xử lý sau kiểm tra, giám sát được nâng lên, tạo sự đồng thuận của cơ quan quản lý và đối tượng kiểm tra.
I. Một số thực trạng:
- Qua các cuộc kiểm tra, sai phạm phát hiện chủ yếu là về lập dự toán kinh phí từng năm đối với một số mục chi từ nguồn kinh phí tự chủ và nguồn kinh phí không tự chủ chưa sát thực tế, cuối năm sử dụng không hết, còn dự nhiều phải nộp trả lại ngân sách; có đơn vị không dự báo được nhiệm vụ phát sinh phải điều chỉnh, bổ sung dự toán nhiều lần; việc hạch toán kế toán chưa đầy đủ, chưa đúng quy định; chưa cập nhật kịp thời các văn bản quy định mới về công tác tài chính, kế toán; vận dụng chưa đúng các quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn, đối tượng chi; thực hiện nhiệm vụ chi chưa đúng tính chất nguồn kinh phí,…Ngoài ra, còn có một số đơn vị thực hiện chưa đúng về thời gian thu, nộp đảng phí, chưa thực hiện truy thu đảng phí đối với các đảng viên được truy lãnh lương, chưa thu tiền đảng phí đối với khoản thu nhập từ tiền lương tăng thêm; chưa thực hiện tách theo dõi riêng giữa tài sản cố định và công cụ, dụng cụ theo đúng quy định; chưa chấp hành đúng nguyên tắc, chế độ kế toán tài chính – kế toán.
- Việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra tài chính đảng vẫn còn những hạn chế nhất định, UBKT các cấp tiến hành kiểm tra tài chính có lúc chưa chủ động, thiếu kiên quyết, còn ngại va chạm với cơ quan tài chính cấp ủy cùng cấp nên thường chọn nội dung kiểm tra tài chính cấp ủy cấp dưới và kiểm tra việc thu, nộp, quản lý, sử dụng đảng phí; việc kiểm tra cơ quan tài chính cấp ủy cùng cấp, kiểm tra về lĩnh vực xây dựng cơ bản, mua sắm, sửa chữa lớn tài sản, các chương trình, dự án trong Đảng chưa nhiều. Kết quả của một số cuộc kiểm tra chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra, một số tổ chức đảng, cấp ủy, UBKT chưa nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác kiểm tra tài chính đảng.
II. Những giải pháp cơ bản:
Trước thực trạng thực tế trên, để thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra, giám sát về quản lý và sử dụng tài chính đảng, cũng như phát huy tối đa vai trò của cấp ủy, Ban Thường vụ và Văn phòng cấp ủy trong quản lý và sử dụng có chất lượng, hiệu lực, hiệu quả tài chính đảng, các cấp ủy huyện cần quan tâm thực hiện đồng bộ một số nhiệm vụ, giải pháp cơ bản sau:
Thứ nhất, cấp ủy mà trực tiếp là thường trực cấp ủy và UBKT các cấp cần nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa, tác dụng của công tác kiểm tra tài chính đảng; xác định nhiệm vụ kiểm tra tài chính đảng là giúp các cấp ủy, tổ chức đảng chấp hành nghiêm túc trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chủ trương, chính sách, chế độ quy định về quản lý tài chính, tài sản của Đảng và Nhà nước; quản lý, sử dụng tài chính đảng có hiệu quả.
Thứ hai, UBKT các cấp chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra và tổ chức triển khai thực hiện chặt chẽ, đúng nội dung, đối tượng, quy trình, phương pháp và nghiệp vụ cơ bản về kiểm tra tài chính đảng theo quy định; có sự vận dụng đúng đắn, phù hợp, sáng tạo đối với từng tổ chức đảng, địa phương, đơn vị. Tăng cường phối hợp với cơ quan tài chính cấp ủy cùng cấp và các cơ quan có liên quan. Chất lượng, hiệu quả các cuộc kiểm tra phụ thuộc rất nhiều vào sự vận dụng nhuần nhuyễn giữa các phương pháp kiểm tra để đánh giá khách quan về những ưu điểm, khuyết điểm, vi phạm của đối tượng kiểm tra.
Thứ ba, cấp ủy, UBKT các cấp cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức, trung thực, liêm khiết, có tinh thần trách nhiệm cao, có năng lực chuyên môn nghiệp vụ, có kinh nghiệm thực tiễn, có kỹ năng công tác kiểm tra; Đồng thời, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng về công tác chuyên môn để mỗi cán bộ kiểm tra phải thực hiện nói, viết, làm đúng chủ trương, chính sách của đảng, pháp luật của nhà nước, có kiến thức về chuyên môn, phương pháp làm việc năng động, khoa học, nắm vững những quy định, chính sách và chế độ tài chính của Đảng, từ đó công tác kiểm tra tài chính đảng mang tính thuyết phục, đạt được chất lượng và hiệu quả cao.
Thứ tư, UBKT các cấp tăng cường công tác kiểm tra tài chính của cơ quan tài chính cấp ủy cùng cấp, các tổ chức đảng, đảng viên trong việc thu, chi ngân sách và thu, nộp, quản lý, sử dụng đảng phí nhằm nâng cao việc chấp hành quản lý, sử dụng tài chính, quản lý, sử dụng đảng phí đúng quy định. Sau kiểm tra phải có kế hoạch, biện pháp cụ thể, thiết thực để theo dõi, chỉ đạo việc khắc phục sửa chữa khuyết điểm, thực hiện nghiêm túc các kết luận và kiến nghị sau kiểm tra. Xử lý hoặc đề nghị tổ chức đảng có thẩm quyền xử lý nghiêm những tổ chức đảng, đảng viên có vi phạm; kiên quyết chỉ đạo thu hồi số tiền sai phạm, khắc phục những thiếu sót, khuyết điểm, xử lý nghiêm tổ chức đảng và đảng viên có sai phạm đến mức phải xử lý kỷ luật để đảm bảo giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng.
NP - Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy.
